Tuesday 1 May 2012



Yanditswe ku minsi 05 / 01 /2012 - 6:48:5
Uyu niwe wahoze ari Perezida wa Zaire Mobutu
Ifoto: www.google.com

 Nubgo ubgoko bg'Abanyamurenge bgari bugeze iwandabaga  buraririjwe kwicwa mu mwaka wa 1996, ariko no mu gihugu cose muri rusange abaturage ba zaire bari bamaze kurambirwa n'ubutegetsi bg'igitugu bga Perezida Mobutu. Kuva Congo yikukira mu mwaka wa 1960 kugeza mu wa 1996, igihugu carangwaga n'ubusahuzi bg'imitungo y'igihugu n'ibindi bikorwa bibi byinshi.

Ibikorwa byinshi by'ingoma y'igitugu ntibyashimishaga abaturage bose, ariko umuntu yavuga yuko yari sosiyete itari igifite icizere c'akazoza. Zaire ya Mobutu umuntu yayigereranya na Congo ya Joseph Kabila, aho intambara z'urudaca zanze kurangira.

Muri ico gihe kibi nibgo havutse ishaka ryiswe A.F.D.L.(Alliance of Democratic Forces of the Liberation of Zaire ); iri shaka rikaba ryaravuzwe cane ku maradiyo mpuzamahanga. Tubibutse yuko iri shaka kandi baryitaga "rebellion Banyamulenge"; mu yandi magambo, ni umutwe y'Abanyamurenge urwanya ubutegetsi. Umuntu arashobora kuvuga yuko uwaryise "rebellion Banyamulenge" yahemukiye ubgoko   bg'Abanyamurenge yuko ibikorwa byose bibi byakozwe n'inyeshamba za AFDL byitiririrwaga Abanyamurenge kandi ubu bgari uburyo gusa bgo kubaharabika yuko AFDL itari igizwe n'abantu bakomoka mu bgoko bg'Abanyamurenge gusa.  

Muri ico gihe kandi abaturage ba Zaire bari biteguye impinduka kandi bari bagize igihe bayisaba. Mobutu yifashishije intambara z'amoko kugira ngo ayobye abaturage. Inzangano hagati y'amoko ziratangiye, maze Abanyamurenge batangira kwitwa abanyamahanga ndetse batangira no kwirukanwa baja mu Rwanda. Ibibazo bya politike byaragaragaraga mu butegetsi bge (Mobutu). Muri ico gihe gikomeye, ntibyoroheye  Abanyamurenge. Imigambi mibisha yo kubamaraho itangira gushirwa mu bikorwa, nubgo yaje kuburizwamo.

Muri ico gihe uwari wungirije gouverneur wa Kivu y'epfo, Luwabanji, yatanze igihe ntarengwa, nukuvuga iminsi irindwi, iciswe "ultimatum des sept jours", ategeka yuko Abanyamurenge bagomba kwirukanwa mu gihugu bakoherezwa mu Rwanda. Birashoboka yuko Abanyamurenge bari mu moko make ya mbere yirukanywe mu gihugu cabo kw'isi yose muri ico gihe. Iyo urebye filime yitwa "Africa amorcau", Deogras Bugera aremeza neza yuko Abatutsi muri Congo bari ku manga y'urupfu. Mu bihe bibi nk'ibi, Abanyamurenge tutarabasha kumenya umubare neza barishwe mu mihana n'imiji itandukanye ya Zaire, amazu arenga 2,000 yaratwitswe, inka zirenga  ibihumbi 17 zarasahuwe. Nubgo ibikorwa byinshi by'ishaka rya AFDL byatanze isura mbi k'Umunyamurenge, muby'ukuri iyo itavuka muri kiriya gihe, nta Munyamurenge wari kurokoka.

Mu bihe bikomeye nk'ibi, AFDL ntakundi yari kubigenza ukuye gutangiza intambara ku mugaragaro. Batangiye kwandika abaja mu gisirikare. Abasore b'Abanyamurenge babaga aba mbere mu kwitabira yuko nibo bari bageze aharindimuka; bari birukanywe mu gihugu cabo kandi n'umutekano w'abasigaye mu gihugu wari muke. Ntitwibagiwe yuko mu basore b'Abanyamurenge bitabiriye iyi ntambara, bamwe bari abasirikare ba F.P.R./Inkotanyi (Front Patriotique Rwandais/Inkotanyi) n'abandi bari mu gisirikare ca Zaire F.A.Z.(Force Armee Zairoise).

Icihutirwaga kwar'ugutabara ababyeyi babo kandi muby'ukuri iyo bitaza gukorwa nkuko byakozwe, nta Munyamurenge uba ukirangwa i Murenge. Ntawareka gushimira abasore b'Abanyamurenge ubutwari bagaragaje mu gufata iya mbere gutabara ababyeyi babo no kudahwema gukomeza umuco wo gukunda igihugu kugeza uyu munsi.

Uruhare rw'abasore b'Abanyamurenge mu guhirika ubutegetsi bg'igitugu no kubohoza igihugu ntawabyirengagiza. Abasore b'Abanyamurenge ico gihe batanze icizere c'amahoro mu gihugu hose, cane cane mu mwaka wa 1997 ubgo Kinshasa yafatwaga.

Iby'ishaka rya AFDL ntabgo tubitindaho yuko mu mezi make bari bageze i Kinshasa. Nkuko tubikesha umwe mubahoze ari abanyapolitike b'iri shaka utarashatse ko tugaragaza amazina ye, AFDL yari ifite intego nyinshi zitandukanye, ariko icihutirwaga  kwari ukwirukana ubutegetsi bg'igitugu, kubohoza igihugu, no kurinda umutekano w'abaturage ba Zaire yose.

Reka twanzure tugira tuti: bibgirwa benshi bikumva banyirabyo. Ese ko abaturage b'Abanyamurenge bakomeje kwicwa mu bice bitandukanye by'igihugu bazira ko ari Abanyamurenge, hakorwa iki kugira ngo ibi bikorwa by'urugomo bikorerwa ubgoko bumwe mu moko arenga 450 agize Congo bihagarikwe burundu?

Ubgoko bg'Abanyamurenge bgahuye n'ibibazo bikomeye by'intambara zitandukanye. Intambara ya mbere Abanyamurenge barwanye n'intare barazitsinda, barwanye intambara z'abatwa nazo barazitsinda, barwana intambara ya Murere nayo barayitsinda, barwana n'ubutegetsi bg'igitugu bga Mobutu barabuhirika, none ubu niki cabuze kugira ngo bahagarike ubgicanyi bukomeje kubibasira? Nanone umuntu yakwibaza niba Abanyamurenge bazahora mu ntambara ibihe byose, dore ko iyo bihuje na Leta aribgo bahababarira cane bicwa urupfu rw'agashinyaguro. Ikibazo co kwegerezwa Abanyamurenge ubutegetsi nk'abandi baturage bose ba Congo cabaye ingorabahizi.

Ubu hamaze gutangwa ama komine 24 muri Kivu y'epfo, ariko abaturage b'Abanyamurenge baracafata urugenzi rw'iminsi irenga ine n'amaguru kugira ngo bagere aho Leta ikorera. Umurwayi urembye aja kugezwayo yavuyemo umwuka. Ibi bizageza ryari? Igisubizo c'Abanyamurenge kiri mu Banyamurenge ubgabo.

.
Imirwano ikomeje guca ibintu muri Kongo 

Imirwano ikomeje guca ibintu muri Kongo


Yanditswe kuya 1-05-2012 - Saa 11:02' na Manzi Bonny

Gen. Ntaganda Bosco ushakishwa n’Urukiko Mpuzamahanga Mpanabyaha (ICC) ku bw’ibyaha by’intambara n’ingabo zahoze muri CNDP bateye ibirindiro by’ingabo za Leta mu Karere ka Masisi ku itariki ya 29 Mata 2012.
Radio Mpuzamahanga y’Abafaransa dukesha iyi nkuru yatangaje ko imirwano hagati ya CNDP na FARDC yahitanye abantu batanu n’abandi benshi bahunze bafashe inzira igana mu Mujyi wa Goma uri ku mupaka w’u Rwanda abandi ndetse bamubukira mu Rwanda.
Ku bwinshi bw’ibitero bikomeje kwibasira Ingabo za Kongo (FARDC) kuva mu cyumweru gishyize Ibiro by’Umugaba Mukuru w’Ingabo zicyo gihugu bisanga hakwiriye gufatwa imyanzuro ikomeye mu rwego rwo kugarura umutekano.
Umuvugizi wa CNDP, Edouard Mwangachuchu Hizi yatangaje ko ingabo za CNDP zateye FARDC mu rwego rwo kwivuna no kwicungira umutekano kuko zari zashotowe.
N’ubwo ayandi makuru avuga ko buhorobuhoro umutekano ugenda ugaruka, ku bwo guhunga, intambara ishobora gukara igihe icyo ari cyo cyose.
Abakurikiranira hafi ibiri kubera muri Repubulika Iharanira Demokarasi ya Kongo bavuga ko Gen. Ntaganda arimo kwinjiza abasore benshi mu mutwe we ndetse bakanavuga ko CNDP ishaka kuvuka bundi bushya.
Iyi mirwano yongeye kubura mu gihe bamwe mu bahoze ari inyeshyamba za CNDP bakaza kwinjizwa mu ngabo za Leta bongeye na none gutoroka igisirikare cya Leta bakaba bisubirira mu misozi ya Masisi iherereye muri Kivu y’Amajyarugu.
gusa bimwe mubivugwa nuko no muri kivu yamajye pfo naho hapfuye abana babanyamulenge,3 batemmaguwe , ntiratohoza neza ayo makuru, gusa nayo ari kuvugwa, ndetse ko hari nabandi nabo bishwe ruguru bazira uko bavutse nkuko bisanzwe. gusa turahamagarira abanyamurenge ni nshuti zacu gusengera ndetse no gutekereza kugisubizo, imana yimurenge izaturenganura, ibyibona ko bikomeye bikubitwe hasi
Hejuru ku ifoto:Gen. Ntaganda Bosco